Crocus chrysanthus

Çiçeklenme:              Şubat - Nisan

Dağılım:                     Batı ve Güney Türkiye, Kuzey Yunanistan, Güney Bulgaristan, Güney Yugoslavya / Marmara, Ege ve Akdeniz Bölgesinin tamamında çok yaygın olarak bulunan bir türdür.

Yükseklik:                 0 m. - 2200 m.

Habitat:                     Deniz seviyesinden başlayıp yüksek dağ zirvelerine kadar, açık kısa otluk, çalılık veya taşlık alanlarda yaygın olarak dağılım gösterir.

Çiçekler:                    Çiçekler genellikle parlak altın sarısı tondadır. Bazı lokasyonlarda ise taç yaprakların dışı kahve mor renkte çilli, çizgili veya apex kısmında koyu kahve tonundadır. Çiçek tüpü çiçekler ile aynı renkte veya hafif grimsi noktalıdır. Bazı lokasyonlarda ise tamamen çok koyu mor – kahve renktedir. Çiçek boğazı parlak ve tüysüzdür.

Segmentler:                Stilus kırmızı veya portakal renkte, üç parçalı anterlerin seviyesindedir. Anterler 6-12 mm. sarı ve siyah lobludur. Filamentler 3-6 mm. tüysüz sarı renktedir. Ancak C. chrysanthus'un çok zengin bir variasyonu bulunuyor. Stilusun çiçekleri ile aynı renkte sarı, stilusun anterlerden belirgin olarak daha uzun, anterlerin siyah, gri konennektif renksiz, filamentlerin tüylü olduğu popülasyonları bile bulunuyor. Oysa bütün bu özellikler biflorus türlerini birbirinden ayırt etmede kullanılan temel göstergelerdir.

Yapraklar:                  Yapraklar 3-5 adet, 0.5-2.5 mm. eninde,  çiçeklenme döneminde çiçeklerin seviyesinde veya daha uzun olarak mevcuttur.

Korm ve tunik:           Tunik sert kabuklu ve yüzüklüdür. Yüzükler dişsiz veya çok kısa belirgin olmayan düzensiz dişler görülebilir.

Benzerleri:                  Genetik olarak biflorus grubuna yakın duruyor. Soy ağacına baktığımızda çok ilginç bir şekilde her bölgede bulunan C. chrysantus türleri farklı dallarda bulunuyor. Kromozom sayıları da 2n = 8, 10, 12, 14, 16, 20 gibi çok büyük farklılıklar gösteriyor. Biflorus grubunun alt türlerini birbirinden ayırmak için kullandığımız ölçüm parametrelerini chrysantus için uyguladığımızda, açıklıkla birçok tür veya alt türden oluştuğu görülmektedir.  Kısacası biflorus grubunu terazinin bir gözüne koyarsak terazinin diğer gözüne ancak chrysanthus grubunu koyarak dengeleyebiliriz.

                                     C. danfordiae (çiçekler daha küçük, yapraklar daha geniş ve dik duruşludur.)

                                     C. ancyrensis (tunik örgülü)

                                     C. sieheanus (tunik zarımsı alt kısımdan ince parçalara ayrılır.)

                                     C. almehensis (yapraklar 3-5 mm. gibi daha geniş, taç yaprakların dışında sıklıkla düzensiz orta şerit bulunur )

Yetiştirme:                  Kültürel olarak parlak sarı çiçekleri ile çok sevilen bir türdür. Birçok kültürel formu yaygın olarak bulunuyor. Piyasada bulunan C. chrysanthus adı altında satılanların tamamına yakını biflorus grubu ile melezlenerek elde edilmiştir. Bol yağışlı bir kış ve kuru bir yaz isteği vardır. İstanbul ikliminde hiçbir korumaya ihtiyaç duymadan gayet çok güzel yetişiyor. 

C. chrysanthus Trakya Formu; diğer lokasyon örneklerinin tamamında tohumlar koyu kırmızı - borda iken bu örneklerde beyaz veya bej renktedir!