Bugün kargodan çok büyük bir sürpriz çıktı.

Çok değerli bir dostum yurtdışında bir kitap yayınlamış. Bir kopyasını göndermiş. İçinde beni ve benim adımı taşıyan çiçekleri tanıtan bir sayfa eklemiş.

Kendisine buradan çok çok teşekkür ederim.

Crocus marasensis Kernds & Pasche

Çiçeklenme:              Şubat - Mart

Dağılım:                     Endemik / Türkiye / Kahramanmaraş (15 Amanos D.)

Yükseklik:                  900 - 1100 m.

Habitat:                     Orman kenarlarındaki açıklıklarda ve çalılık etraflarında görülür.  

Çiçekler:                    Çiçeklerin iç ve dış yüzeyi beyaz renktedir. İçteki taç yaprakların dışı beyaz alt kısmında koyuluk görülür, Dıştakiler yine aynı renkte tamamen beyaz veya yukarı doğru uzayan düzensiz kahve – mor şeritlenme ve alt kısımda daha koyu bölge görülür. Çiçek tüpünün alt kısmı renksiz üst kısmı mavi – mor renktedir. Çiçek boğazı tüysüz, sarı renktedir.

Segmentler:                Stilus portakal veya sarı renkte, üç parçalı, her zaman anterlerden daha kısadır.  Anterler uzun, ok şeklinde,  sarı ve iç kısmı renksizdir.

Yapraklar:                  Yapraklar yeşil, 2-3.4-5 adet,  1.5 mm. eninde, 1 (2) ribli, beyaz çizgi 1/3 gibi, tüysüz, çiçeklenme döneminde çiçeklerden kısadır.

Korm ve tunik:           Tunikler kâğıtsı orta sertlikte 5-7 mm. üçgenimsi boyunlu. Ayrıca  flavus grubu gibi kahve renkli boyunsu katafil görülür. Yüzükler orta sertlikte veya zarımsıdır. Dişler görülmez.

Benzerleri:                  Genetik olarak Batı C. adamii grubunu içinde bulunur. Ancak bu grubun içinden zarımsı ve boyunlu tunik yapısı ile ayrılıyor.

Fotoğraflar eklenecek.

Crocus asymmetricus Erol

Çiçeklenme:              Şubat - Mart

Dağılım:                     Endemik / Türkiye / Osmaniye, Kahramanmaraş

Yükseklik:                  850 - 920 m.

Habitat:                     Orman açıklıklarında otluk ve kayalıklar etraflarında görülür.

Çiçekler:                    Çiçeklerin iç ve dış yüzeyi açık mavi leylak tonlardadır. Genellikle içteki taç yaprakların dışı daha koyu, dıştakiler ise daha açık krem renklerde ve düzensiz boyda kahve – mor şeritlidir. Çiçek tüpünün alt kısmı renksiz üst kısmı mavi – mor renkte şeritlidir. Çiçek boğazı tüysüz, sarı veya açık sarı renktedir.

Segmentler:                Stilus portakal veya sarı renkte, çok parçalı, aşağı yukarı anterler ile aynı seviye veya nadiren daha uzun boydadır. Anterler sarı ve iç kısmı renksizdir.

dağılım gösteriyor.               simetrik olmayan korm ve boyunsuz tunik yapısı ile ayrılıyor. Zaten Yapraklar:                  Yapraklar yeşil, 3-5-8 adet,  1-3 mm. eninde, rib bulunmuyor, beyaz çizgi 1/2 gibi çok belirgin, tüysüz, çiçeklenme döneminde çiçekler ile aynı seviyede veya daha uzundur.

Korm ve tunik:           Yuvarlar, hafif uzunsu, alt kısımları hafif çıkıntılı asimetrik. Kökler alt kısımdan dairesel değil tek noktadan uzuyor. Tunikler zarımsı - kâğıtsı alt kısımlardan ince parçalara veya liflere ayrılır. Yüzük bulunmaz.  

Benzerleri:                  Genetik olarak C. vitellinus, C. hyemalis, C. graveolens ile aynı grup içinde duruyor olmasına rağmen morfolojik olarak C. antalyesis’e daha yakındır. Bu türden simetrik olmayan korm ve boyunsuz tunik yapısı ile ayrılıyor. Zaten coğrafik olarak ta çok farklı dağılım gösteriyor. 

b

İZMİT'TEN SONBAHAR ÇİĞDEMLERİ

  Uzun zamandan beri bu bölgeye yapmayı planladığım sonbahar gezisi için ancak fırsat bulabildim. Amacım bu bölgede bulunan sonbahar çiğdemlerini daha yakından incelemekti. Özellikle yeni keşfedilmiş ve çok nadir olan Sakarya çiğdeminin bazı internet yayınlarında bu alanda bulunduğuna dair bazı fotoğraflar görmüştüm. Öncelikle bu bilgiyi doğrulamak istedim.
  Fotoğraf makinemi ve sırt çantamı hazırlayıp atladım arabaya ver eli İzmit. Şansıma çok güzel güneşli ve sıcak bir hava vardı. Yani tam olarak pastırma yazı denen cinsten.
Çok kısa zamanda incelemek istediğim birinci lokasyona Dilovası'nın kuzeyi ulaştım. Tahmini lokasyonda iki saate yakın bir arama yaptım. Tam arabaya binip dönüşe geçeceğim sıralarda çalılar arasında bir parıltı görüverdim. İşte dedim orada beni bekliyor. İnip etrafı tekrar iyice taradım ancak sadece 4-5 tane bir gördüm.
  İnip örnekleri incelediğimde gördüm ki bu bölgeden hiç bilinmeyen bir tür. Bu alanı kendisine mekan tutmuş. Crocus mazziaricus Ege kıyılarında çok yaygın olsa bile bu bölge için çok sıra dışı bir örnekti.

  Bugünün ikinci hedefini gerçekleştirmek üzere hiç zaman kaybetmeden arabaya atlayıp navigasyona Kandıra yazdım.  Bir buçuk saat sonra navigasyonda bayrak göründü.
Etrafı inceden gözledim. Çiğdemlerin olabileceği küçük bir tepe gözüme takıldı. Dedim eğer varsa o tepededir. Arabayı bu tepeye doğru sürdüm ve sezgilerinde yanılmamıştım. Tepenin üzeri çiğdemler ile kaplıydı. Evet aradığım Crocus sakariensis / (Sakarya Çiğdemi) buydu. Etrafta yaptığım incelemelerde bu türe başka hiçbir yerde rastlayamadım.

  Ağva ve Şile yolu üzerinden fındık bahçelerini dolanarak dönüşe başladık. Ağva yakınlarında fındık bahçelerinin içinde ise çok güzel bir Crocus Pulchellus polülasyonuna rastladık.

Günün yorgunluğunu da Şile sahilinde güzel bir çay bahçesinde gün batışını izleyerek attık.

Crocus lydius KERNDORFF & PASCHE

Çiçeklenme:              Şubat - Mart

Dağılım:                     Endemik / Türkiye / Manisa

Yükseklik:                 900 m. - 1100 m.

Habitat:                     Meşe ormanları açıklıklarında, sadece kalkersiz alanlarda, volkanik kayaların bulunduğu, ardıç ve laden fundalık alanlardaki açıklıklarda görülür.

Çiçekler:                    Çiçekleri iç yüzü beyaz-açık mavi arasında, taç yaprakların dışı gök mavisi renginde, bazen şerit ve damarlanma görülür ve bu şeritler koyu mavi renktedir. Çiçek boğazı sarıdır ve bazen merkezinde koyu nokta bulunur. Çiçek tüpünün alt tarafları beyaz üst tarafları mordur.

Segmentler:                Stilus portakal renkli, anterlerin ortasından bölünmeye başlar. üç parçalı, stigma çok hafif borozansı, anterler seviyesinde, nadiren hafif üzerindedir. Anterler 5-10 mm. sarı, gri, bazen siyah konnektif renksizdir. Filamentler 3-8 mm. beyaz-sarı arasında tüysüzdür.

Yapraklar:                  Yapraklar 2-2.3-3 adet, 1.5-2.5 mm. eninde, 3-6 gibim yüksek ribli, çiçeklenme döneminde çiçeklerden daha kısadır.

Korm ve tunik:           Tunik sert yapılı, parçalara ayrılır, yüzüklü ve yüzükler çok uzun sivri dişlidir.

Benzerleri:                  C. ionopharynx ve C. nubigena ile akrabalığı olsa da yaprak sayıları ile bu türlerden çok kolay ayrılıyor. Yaprak yapıları bakımından C. sozenii ile aynı görünüyor de çok uzun dişli yüzükleri ile bu türden çok kolaylıkla ayrılıyor. 

Yetiştirme:                  Kültürel olarak yeni bir türdür. Doğal ortamındaki iklim şartlarına bakarsak soğuk, karlı bir kış, sıcak ve kuru bir yaz isteği vardır. Ancak biflorus gruplarının tamamına yakını yaz yağmurlarına karşı toleranslıdır. Fakat kireçli topraklarda bulunmuyor yani kireçsiz toprak istiyor. Bu durum biraz sıkıntı yaratabilir.

Crocus kartaldagensis Kernd & Pasche

Çiçeklenme:              Şubat - Mart

Dağılım:                     Endemik / Türkiye / Gaziantep

Yükseklik:                  900 - 1100m.

Habitat:                     Dağ eteklerindeki açık taşlık ve otluk  alanlarda görülür.

Çiçekler:                    Çiçeklerin iç yüzeyi tamamen beyaz - leylak arası tonlardadır.   Çiçeklerin dış yüzeyi şeritsi damarlı veya değil ancak alt kısımlardaki kahverengi bölge yoğun olarak belirgin ve bu koyu bölge genellikle taç yaprakların ucuna doğru uzar. İçteki taç yaprakların dışı ise düz renkte, sadece alt kısımlarda koyu bölge bulunur ancak bu yukarıya doğru uzamaz. Çiçek tüpünün alt kısmı renksiz üst kısmı koyu kahve – mor renktedir. Çiçek boğazı tüysüz ve sarı renktedir.

Segmentler:                Stilus portakal veya sarı renkte, üç parçalı, uçlara doğru genişleme eğilimli ve genellikle anterlerden daha kısadır.  Anterler ok şeklinde, siyah,  7-12mm. boydadır. Konnektif belirgin, genellikle sarı renkte, nadiren gri veya siyahlı ve polenler sarıdır.  Filamentler sarı tüysüz, 1-6 mm. boydadır.

Yapraklar:                  Yapraklar yeşil, 3-4.5-8 adet,  1-2 mm. eninde, 2 ribli, beyaz çizgi 1/3 veya daha ince, çiçeklenme döneminde çiçeklerden daha kısadır.

Korm ve tunik:           Dış tunikler sert kabuksu, içtekiler biraz daha ince kâğıtsı, üst ve alt kısımlardan ince parçalara ayrılır, yüzükler kağıtsı ve dişsizdir. Tunik boynu 4-10mm. gibi belirgindir.

Benzerleri:                  Taksonomik olarak en yakın akrabaları C. psdeunubigena ve C. romuleoides tir. Ancak tunik ve tohum yapısı ile bu iki türden farklı duruyor.

Yetiştirme:                  Sıcak ve kuru bir yaz isteği bulunuyor. Ara sıra yağacak yağmurlara karşı toleranslıdır.

Crocus randjeloviciorum Kernd, Pasche, Harpke & Raca

Çiçeklenme:              Şubat - Mart

Dağılım:                     Sırbistan / Doğu Sırbistan

Yükseklik:                  950 m.

Habitat:                      Orman açıklıklarında çalılık, otluk ve kayalık etraflarında görülür.

Çiçekler:                    Çiçeklerin iç ve dış yüzeyi açık mavi leylak nadiren beyaz tonlardadır.   Çiçeklerin dış yüzeyi düzensiz sayılarda kahve - mor şeritlidir. Nadiren tamamen koyu mavi şeritsiz de olabiliyor. Dıştaki taç yaprakların alt kısmında koyu bölge görülmez. Çiçek tüpünün alt kısmı renksiz üst kısmı mavi – mor renkte şeritlidir. Çiçek boğazı tüysüz ve sarı renktedir.

Segmentler:                Stilus portakal veya sarı renkte, üç parçalı, uçlara doğru genişleme eğilimli, aşağı yukarı anterler ile aynı seviyededir.  Anterler sarı, 7-15 mm. boyda, loblar belirgin,  konnektif belirgin ve renksiz, Filamentler koyu sarı tüylü, 4-6 mm. boydadır.

Yapraklar:                  Yapraklar yeşil, 2-3.1-4 adet,  1.5-2.5 mm. eninde, 2 ribli, beyaz çizgi 1/3 veya daha ince, çiçeklenme döneminde çiçekler ile aynı seviyede veya daha uzundur.

Korm ve tunik:           Tunikler orta sertlikte, içtekiler daha ince kâğıtsı alt kısımlardan ince parçalara ayrılır. Boyun 5 mm. civarında üçgenimsidir. Yüzüklerde orta sertlikte, genellikle dişsiz nadiren 0.5 mm. den daha kısa görülebilir.

Benzerleri:                  Taksonomik olarak C. weldenii, C. alexandri ve C. adamioides ile yakın bulunuyor. Ancak şeritli çiçekleri ile bu türlerden kolaylıkla ayrılıyor.

Crocus tuna-ekimii SIRRI YÜZBAŞIOĞLU

Çiçeklenme:              Şubat - Mart

Dağılım:                     Endemik / Kuzey Batı Türkiye / Balıkesir

Yükseklik:                  1000 m.

Habitat:                     Pinus orman açıklıklarında, yosunlu mermer kayalık ve otluk alanlarda G. gracilis ve C. mouradii ile birlikte nadir olarak görülür.  

Çiçekler:                    Çiçekler genellikle yüksek oranda çiçek veren C. chrysanthus’ların aksine 1 (-2) adet gibi çok düşük sayıdadır. Çiçekler sarı veya koyu sarı tonlarda, dış yaprakların alt kısımlarında kısa kahve renkli şeritlenme görülür. Ancak bu çizgiler taç yaprakların yarısını geçmez. Çiçek tüpü uzun, üst kısımları daha yoğun olmak üzere koyu kahve - mor renkte şeritlidir. Çiçek boğazı tüysüz ve sarı renktedir.

Segmentler:                Stilus portakal veya sarı renkte, üç parçalı, uçlardan hafif fırfırlı, belirgin olarak anterlerden daha kısa veya nadiren aynı boya ulaşır. Anterler ok şeklinde, sarı renkte, 10.2-14 mm. boyda, loblar belirgin ve yapışık, konnektif renksiz veya açık sarı renktedir. Filamentler skabrit, koyu sarı renkte, 6.25-9.5 mm. gibi anterlerden hafif kısadır.

Yapraklar:                  Yapraklar puslu gri - yeşil, ortalama 2.11 adet,  1.5-4 mm. eninde, 5-7 gibi yüksek ribli, yapraklardaki beyaz çizgi 1/4 – 1/5 civarında, çiçeklenme döneminde çiçeklerden daha kısa ve V şeklinde dik duruşludur.

Korm ve tunik:           Dış tunikler sert kabuklu içtekiler biraz daha yumuşak, 3-3.5 mm. dikensi boyunlu, alt kısımdan geniş parçalara ayrılı, belirgin yüzüklü, yüzükler kısa dişlidir.

Benzerleri:                  Tunik ve rengi ile C. chrysanthus grubunun içinde gibi görülebilir. Fakat yaprak sayıları, yaprak genişliği ve yaprakların altındaki rib sayıları ile kolaylıkla bu gruptan ayrılıyor. Yaprak karakteri bakımından C. sozenii’ye çok benziyor ancak bu türde ise çiçekler beyaz veya mavi renktedir.

Yetiştirme:                  Soğuk bir kış ve kuru bir yaz isteği bulunuyor.

Crocus seisumsiana Ruksans

Çiçeklenme:             Şubat- Mart

Dağılım:                    Greece  / Samos Adası / Mt. Ambelos

Yükseklik:                 450 - 1100 m.

Habitat:                     Kısa çalılıklar ile kaplı kayalık alanlarda, çam ağaçları altlarında ve orman içlerinde açılan yangın önleme yol kenarlarında C. balansae ile birlikte görülür.

Çiçekler:                    Çiçeklerin iç ve dış yüzeyi açık mavi leylak tonlarda ve nadiren dış yüzeyinde krem renklenme görülür. Çiçekler 3-5 adet şeritli, şeritler bazen daha kısa ve az belirgindir. Çiçek tüpünün alt kısmı daha açık üst kısmı ise koyu mavi – mor renkli veya şeritlidir. Çiçek boğazı tüysüz, sarı veya koyu sarı renkte, boğazın merkezinde diğer C. nubigena türlerinde olduğu gibi morumsu siyah nokta görülür.  

Segmentler:               Stilus portakal veya kırmızı renkte, üç parçalı, uçlardan genişleme eğilimli, genellikle anterlerin üzerinde bazen aynı seviyededir. Anterler sarı, 8-9 mm. boyda, uzun loblu, konnektif siyah nadiren alt veya ortası kirli beyaz renktedir. Filamentler tüysüz, sarı veya portakal renkte, ve 5-6 mm. boydadır.

Yapraklar:                  Yapraklar koyu yeşil, 3-5-7 adet,  1.5-2.5 mm. eninde, 2 ribli, beyaz çizgi ¼ gibi, çiçeklenme döneminde çiçeklerden daha kısa veya nadiren aynı boydadır.

Korm ve tunik:           Tunikler sert kabuklu, alt kısımdan parçalara ayrılır, boyun dikensi, 4-5 mm. boyda,  yüzükler belirgin uzun dişli, dişler sık ve 2-4 mm. gibi düzensiz boydadır.

Benzerleri:                  C. nubigena grubunun diğer üyelerine benzerlik gösteriyor ancak bu türde sadece konnektif siyah etrafı ise sarı renktedir.

Yetiştirme:                  Soğuk, bir kış ve kuru bir yaz isteği bulunuyor. Genellikle bu grubun tüm üyeleri bahçe koşullarında çok kolay yetişiyor. Yaz yağmurlarına karşı da toleranslıdır. 

Crocus ruksansii Zubov

Çiçeklenme:              Şubat - Mart

Dağılım:                     Greece / Karpathos adası / Kali Limni

Yükseklik:                  1100 - 1200 m.

Habitat:                     Kalkerli kayalıklar aralarındaki küçük otluk alanlarda bulunur.

Çiçekler:                    Çiçeklerin iç ve dış yüzeyi beyaz veya çok açık mavi leylak tonlardadır.   Çiçeklerin dış yüzeyi düzenli olarak 3-5 şeritlidir. Bazende dıştaki taç yaprakların üzerinde sarı – krem arası renklenmeler görülür.  Çiçek tüpünün alt kısmı renksiz üst kısmı mavi – mor renkte şeritlidir. Çiçek boğazı tüysüz, açık veya koyu sarı renkte ve boğazın merkezinde herhangi bir koyu nokta veya merkez görülmez.

Segmentler:                Stilus portakal veya sarı renkte, üç parçalı, uçlara doğru genişleme eğilimli, anterlerin seviyesinde veya daha uzundur. Anterler sarı, 8-10 mm. boyda, konnektif beyaz – sarı arasında etrafı ise gri – siyahlı, nadiren tamamen siyahtır. Filamentler tüysüz, sarı renkte, ve 5-9 mm. boydadır.

Yapraklar:                  Yapraklar koyu yeşil, 4 adet,  1 mm. eninde, 1 veya nadiren 2 ribli, beyaz çizgi 1/3 den daha ince, çiçeklenme döneminde genellikle çiçeklerden daha kısa veya nadiren daha uzundur.

Korm ve tunik:           Tunikler sert kabuklu bazen kağıtsı alt kısımlardan parçalara ayrılır. Boyun 3 mm. civarında üçgenimsidir. Yüzüklerde genellikle 1 mm. boyda ve bazen aralarda 3 mm. ye çıkabilen dişler görülür.

Benzerleri:                  C. nubigena grubunun içinde bulunsa da boğazın içindeki koyu bölge eksikliği ile kolaylıkla bu gruptan ayrılıyor.

Yetiştirme:                  Soğuk bir kış ve uzun kuru bir yaz isteği bulunuyor.